Πρόκειται για βαθιά μετατροπή στα πρότυπα ζωής και είναι η αντίστροφη πορεία του μετεμφυλιακού ρεύματος αστυφιλίας που γνώρισε η χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες, υποστήριξε σε συνέντευξη τύπου ο υπουργός. Νέοι με πτυχιακούς τίτλους και επαγγελματική κατάρτιση απορρίπτουν το σημερινό πρότυπο απασχόλησης και επιλέγουν ένα νέο μοντέλο παραγωγής που τους εξασφαλίζει, όπως πιστεύουν, καλύτερη ποιότητα ζωής ακόμα και με λιγότερα χρήματα. Πρόκειται για κοινωνικό φαινόμενο το οποίο δεν έχει αναλυθεί από τα πολιτικά κόμματα και θα επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό ακόμα και τα εκλογικά αποτελέσματα της επόμενης αναμέτρησης.
Πιο αναλυτικά, ο κ. Σκανδαλίδης ανέφερε πως σύμφωνα με την έρευνα που διεξήγαγε ο ΕΛΓΟ Δήμητρα, το 68,2% των ερωτωμένων της έρευνας επιθυμεί να φύγει από τα αστικά κέντρα στην ύπαιθρο με περίπου τους μισούς να επιθυμούν να ασχοληθούν με τον αγροτικό τομέα. Όσον αφορά τη μόρφωση του συγκεκριμένου πληθυσμού το 25,9% έχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, το 43,5% έχει πανεπιστημιακή μόρφωση (ΑΕΙ-ΤΕΙ), το 17,1% είναι απόφοιτοι ΙΕΚ, το 8,2% είναι απόφοιτοι Λυκείου και το 1,2% Γυμνασίου. Βάση της έρευνας λοιπόν περίπου το 70% των ατόμων που επιθυμούν εγκαταλείψουν τη ζωή της πόλης και να πάνε στην ύπαιθρο διαθέτουν υψηλότερη μόρφωση.
Σχετικά με τις ηλικιακές ομάδες του συγκεκριμένου πληθυσμού από 25 έως 29 ετών είναι το 10,6%, 30 έως 34 ετών το 21,2%, 35 έως 39 ετών το 25,3% και 40 έως 44 ετών το 12,9%. Παρατηρούμε πως περισσότεροι από το 60% των ανθρώπων που θέλουν να επιστρέψουν στα χωριά τους βρίσκεται μεταξύ 28 και 40 ετών, δηλαδή στην πιο παραγωγική ηλικία της ζωής τους
Οι τομείς του αγροτικού τομέα με τους οποίους θέλουν να ασχοληθούν, σύμφωνα με τις απαντήσεις που έδωσε το 19,3%, είναι οι εξής:
• Ελιά-ελαιόλαδο: 51,5%
• Βιολογικές καλλιέργειες: 51,5%
• Αρωματικά-φαρμακευτικά φυτά: 33,3%
• Λαχανικά-κηπευτικά: 31,8%
• Αμπέλι-κρασί: 30,3%
• Μανιτάρια: 24,2%
• Τρούφα: 21,2%
• Ρόδια: 19,7%
• Φρούτα:13,6%
• Στέβια: 13,6%
• Βιοκαύσιμα: 12,1%.
Από τον πληθυσμό που έχει σκεφτεί να φύγει από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και να εγκατασταθεί στην επαρχία (68,2%), στην ερώτηση σε σχέση με το εισόδημά σας, για ποιο ύψος εισοδήματος θα φεύγατε από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη το 54,9% απάντησε πως θα εγκατέλειπε τις δύο πόλεις για το ίδιο εισόδημα, το 15,4% για μικρότερο εισόδημα, το 15% περισσότερο κατά το ήμισυ του εισοδήματος και το 9,1% για διπλάσιο εισόδημα.
Εν τω μεταξύ, το 19,3% δηλώνει πως έχει πραγματοποιήσει συγκεκριμένες κινήσεις για να εγκατασταθεί στην επαρχία.
Στην ερώτηση για ποιους λόγους θα φεύγατε για να εγκατασταθείτε στην επαρχία το 87,9% απάντησε για να έχει καλύτερη ποιότητα ζωής , το 79,5% επειδή ο ρυθμός της ζωής στην επαρχία είναι πιο χαλαρός, το 77% γιατί το κόστος διαβίωσης είναι χαμηλότερο, το 68,2% απάντησε γιατί οι σχέσεις εκεί είναι πιο ανθρώπινες.
Στην ερώτηση για πόσο καιρό σκέφτεστε να μείνετε στην επαρχία το 61,1% απάντησε για πάντα.
Όσοι έχουν ήδη κάνει κινήσεις για να φύγουν
Από τον πληθυσμό που έχει κάνει συγκεκριμένες κινήσεις για να φύγει, στην ερώτηση «Θα θέλατε να απασχοληθείτε στον αγροτικό τομέα ή σε κάποιον άλλο τομέα της οικονομίας», το 47,6% δήλωσε πως θέλει να απασχοληθεί στον αγροτικό τομέα.
Από τον πληθυσμό που δήλωσε πως θέλει να ασχοληθεί στον αγροτικό τομέα με την κτηνοτροφία, στην ερώτηση «έχετε αποφασίσει ποιο ή ποιο είδη κτηνοτροφίας σας ενδιαφέρουν περισσότερο να ασχοληθείτε»: το 50% δήλωσε με τη σαλιγκαροτροφία, το 33,3% με τη μελισσοκομία, και το 16,7% με την αιγοπροβατροφία, τα γαλακτοκομικά, τη χοιροτροφία, την κουνελοτροφία και με ειδικές μονάδες εκτροφής θηραμάτων.
Οι προοπτικές της εγκατάστασης στην επαρχεία
Από το σύνολο των ερωτηθέντων, στην ερώτηση «Τον τελευταίο καιρό είναι αρκετοί που σκέφτονται να φύγουν από τα μεγάλα αστικά κέντρα και να εγκατασταθούν στην επαρχία. Εσείς προσωπικά θεωρείτε ότι κάτι τέτοιο είναι μια θετική ή μια αρνητική προοπτική για την οικονομία, την οικογένεια, το άτομο και την αγορά εργασίας», το 75,9% απάντησε πως για την οικονομία είναι μια θετική προοπτική, το 72,9% πως για την οικογένεια είναι θετική προοπτική, για το άτομο το 70,6% και για την αγορά εργασίας το 64,2% επίσης δήλωσε πως είναι μια θετική προοπτική.
Από αυτούς που δεν προτίθενται να ασχοληθούν με τη γεωργία
Από τους ερωτώμενους που δεν επιθυμούν να ασχοληθούν με τον αγροτικό τομέα και έχουν κάνει συγκεκριμένες κινήσεις για να φύγουν, το 19,3% δηλώνει πως θα ήθελε να ασχοληθεί με τον τομέα της ενέργειας και των ΑΠΕ, το 12,5% με την εκπαίδευση, το 10,2% με τις επικοινωνίες και τις νέες τεχνολογίες, το 10,2% με τον τουρισμό και τον πολιτισμό, το 9,1% με το χονδρικό και το λιανικό εμπόριο, το 6,8% με τις κατασκευές, το 5,7% με τη μαζική εστίαση, το 5,7% με τον αγροτουρισμό, το 3,4% με την μεταποίηση προϊόντων, το 1,1% με τις μεταφορές και το 1,1% με την αγορά ακινήτων.
Διαβάστε εδώ
Ολόκληρη τη Συνέντευξη Τύπου του υπουργού Κ. Σκανδαλίδη.doc
Πίσω στα χωριά 1,5 εκατ. άνθρωποι
Όπως είχε γράψει και η εφημερίδα Agrenda, σε κοινωνικό φαινόμενο με ζωηρές προεκτάσεις εξελίσσεται η τάση επιστροφής των νέων στα χωριά. Κυρίαρχη επιλογή των νέων είναι η ενασχόληση με το αγροτικό επάγγελμα. Tα πρώτα στοιχεία σχετικής μελέτης την οποία έχει παραγγείλει αξιόπιστος δημόσιος φορές και τα οποία σύντομα θα δουν το φως της δημοσιότητας, καταδεικνύουν ότι πάνω από 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι δρομολογούν ήδη την επιστροφή τους από τις μεγαλουπόλεις στα χωριά, αναζητώντας επαγγελματικές λύσεις και δραστηριότητες που έχουν άμεση σχέση με τον πρωτογενή τομέα.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Agrenda, είναι σαφές ότι οι παραπάνω επιλογές βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με τις συνθήκες οικονομικής κρίσης που βιώνουν εντονότερα αυτό τον καιρό οι άνθρωποι των πόλεων, βασίζονται ωστόσο και στην πεποίθηση ότι τα επόμενα χρόνια σοβαρή αξία θα έχει μόνο ότι σχετίζεται άμεσα με την παραγωγική διαδικασία και υπ’ αυτή την έννοια ο αγροτικός τομέας έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Άλλωστε, η δομή του κλήρου στη χώρα μας είναι τέτοια που οι περισσότεροι από τους «παλιννοστούντες» διατηρούν μια κάποια σχέση με τα χωρία τους και διαθέτουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο πρόσβαση σε ορισμένα μικρά ή μεγάλα κομμάτια γης. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στην επιλογή της επαρχίας στρέφονται όχι μόνο φοιτητές και άνεργοι αλλά και νέοι άνθρωποι με σταθερή απασχόληση (σε τράπεζες, δημόσιους οργανισμούς, καταστήματα κ.α.) βλέπουν ωστόσο το εισόδημά τους να μειώνεται και την ποιότητα της ζωής τους να χειροτερεύει. Η επιλογή του χωριού που δείχνει να είναι «απόφαση ζωής» για εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες, τείνει να εξελιχθεί σε κύμα φυγής ανάλογο (ή μάλλον αντίστροφο) μ’ αυτό της αστυφιλίας που είχε αναπτυχθεί τις δεκαετίες του ’50 και του ’60.
Η πρώτη καταγραφή των διαθέσεων των πολιτών στο συγκεκριμένο θέμα κρίνεται αναγκαία όχι μόνο για την ανάλυση του φαινομένου αλλά και για τη διαμόρφωση μιας «νέας στρατηγικής» η οποία αφενός θα διευκολύνει την εγκατάσταση αυτών των ανθρώπων στα «πάτρια εδάφη» αφετέρου θα τους καταστήσει κρίσιμους μοχλούς στο νέο αναπτυξιακό μοντέλο που αναζητά η χώρα. Κοινωνιολόγοι και οικονομικοί αναλυτές δηλώνουν ιδιαίτερα αισιόδοξοι για την «προστιθέμενη αξία» που μπορούν να δώσουν οι άνθρωποι των πόλεων στην ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής. Δεν είναι τυχαίο, τονίζουν, το γεγονός ότι σημαντικές πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί το τελευταίο διάστημα για τη δημιουργία νέων Ομάδων Παραγωγών, βασίζονται στη δραστηριότητα που έχουν αναπτύξει οι «ξενόφερτοι», όπως αποκαλούνται, των μεγάλων πόλεων.
Η «ζύμωση» αυτή, ντόπιων και παλιννοστούντων, υποστηρίζουν οι ειδικοί, εφόσον εξελιχθεί με ομαλό τρόπο μπορεί να φέρει θεαματικά αποτελέσματα τόσο στην αναδιοργάνωση των παραγωγικών δομών, όσο και στις επιλογές των προϊόντων που θα συμπεριληφθούν στο «καλάθι» των αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Την ίδια στιγμή βέβαια δεν λείπει ο κίνδυνος σε κάποιες περιπτώσεις, αυτή η επιστροφή να προκαλέσει και κοινωνικές εντάσεις, σε τοπικό τουλάχιστον επίπεδο, καθώς αρκετοί είναι αυτοί οι οποίο θα «ξεβολευτούν» σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της των δημοσίων κτημάτων που θέλησε να μοιράσει τον τελευταίο καιρό ο υπουργός Κώστας Σκανδαλίδης, κίνηση για την οποία υπήρξε «εμφύλιος πόλεμος» σε κάποιες περιοχές, με τους «ντόπιους» να μη θέλουν τους «ξένους» και τους κτηνοτρόφους να μη θέλουν την γεωργική αξιοποίηση αυτών των εκτάσεων. Προβλήματα αναμένεται να υπάρξουν και ενδοοικογενειακά σε κάποιες περιπτώσεις, καθώς τα ξεχασμένα κτήματα των αστών ιδιοκτητών που αξιοποιούνταν μέχρι τώρα από τους εναπομείναντες των χωριών, θα πρέπει να περιέλθουν εκ νέου στα χέρια των ιδιοκτητών, ανατρέποντας τα σχέδια των σημερινών καλλιεργητών.
Μίνι πρόγραμμα νέων αγροτών προαναγγέλλει ο Σκανδαλίδης
Νέο μίνι πρόγραμμα πρώτης εγκατάστασης για νέους αγρότες προανήγγειλε ο υπουργός Αγροτικής Κώστας Σκανδαλίδης, παρουσιάζοντας τα στοιχεία της μελέτης που καταγράφουν την τάση επιστροφής των νέων στα χωριά.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα συνολικού ύψους 60 εκατ. ευρώ, το οποίο θα δώσει ουσιαστικά τη δυνατότητα σε 6.000 νέους αγρότες να εισπράξουν με τη μορφή πρώτης εγκατάστασης ένα ποσό της τάξεως των 10.000 ευρώ και να διευκολυνθούν έτσι στην έναρξη του αγροτικού επαγγέλματος. Όπως διευκρίνισε ο κ. Σκανδαλίδης οι ίδιοι άνθρωποι θα μπορούν να ενισχυθούν επίσης από το σύνολο των διαρθρωτικών προγραμμάτων που προβλέπονται για τη στήριξη επιχειρησιακών σχεδίων.
