Αναλυτικά, η συνέντευξη του υπουργού έχει ως εξής:
Καταβάλλονται τα χρήματα της ενιαίας ενίσχυσης ύψους 1,1 δις €
Από την Τετάρτη 24 Οκτωβρίου πιστώνονται στους λογαριασμούς 760.000 δικαιούχων τα χρήματα των κοινοτικών ενισχύσεων ύψους 1,1 δις €. Όπως είχαμε δεσμευτεί ότι θα μπουν την πρώτη εβδομάδα μετά την 15η Οκτωβρίου που λήγει το ευρωπαϊκό έτος της Ε.Ε. Μιλάμε για σημαντικό ποσό που μάλιστα διαμοιράζονται στην Περιφέρεια. Υπάρχουν αγρότες που παίρνουν από 2.000, 3.000, 5.000 μέχρι και 50.000-70.000, ανάλογα με τα στρέμματα, ανάλογα με την καλλιέργεια κλπ. Είναι η ενιαία ενίσχυση και μάλιστα τώρα δόθηκε η προκαταβολή, το 50%. Το άλλο 50%, επίσης ύψους 1,1 δις € θα δοθεί μετά τις 15 Δεκεμβρίου. Τα χρήματα αυτά μας τα δίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση και αν είστε σίγουροι ότι δεν βρέθηκαν πολύ εύκολα.
Την Τετάρτη τα ξημερώματα επέστρεψα από Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας-Αλιείας που έγινε στο Λουξεμβούργο. Πολύς κόσμος νομίζει ότι το 2013 τελειώνει η υποστήριξη της γεωργίας, αλλά δεν είναι σωστό. Θα συνεχιστεί η υποστήριξη της γεωργίας και μετά το 2013 και μάλιστα θα έλεγα αν όχι στα ίδια ποσά, πολύ κοντά στα ποσά που πήραμε την προηγούμενη περίοδο.
Στην προηγούμενη Σύνοδο ζητήσαμε να υπάρξει ενίσχυση της κτηνοτροφίας και μας είπαν ότι η Κοινότητα έχει ήδη αποφασίσει, περιμένουμε να έρθει το επίσημο έγγραφο από την πλευρά της Κομισιόν και θέλω να πιστεύω ότι τα αιτήματά μας θα γίνουν δεκτά.
Από την Ευρωπαϊκή Ένωση ζητήσαμε τρία διαφορετικά πράγματα.
- Αξιοποιώντας το μηχανισμό de minimis, να μας επιτρέψει να βοηθήσουμε ειδικά δύο ομάδες κτηνοτρόφων που αυτή τη στιγμή υποφέρουν πολύ και δεν περιλαμβάνονται μέσα στις ενιαίες ενισχύσεις, τους χοιροτρόφους και τους πτηνοτρόφους. Είναι εθνικοί πόροι και πρέπει να τους δώσουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να μην φανεί ότι επιδοτούμε, γιατί αλλιώς θα είναι μη επιλέξιμες δαπάνες και θα έχουμε πρόστιμο. Άρα ερωτάται η Ευρωπαϊκή Ένωση για να το εγκρίνει.
- Να ανοίξει το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για πάσχουσες ομάδες της γεωργικής παραγωγικής διαδικασίας. Αν λοιπόν το ανοίξουν θα μας βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.
- Μία ακόμα δράση ώστε να μην είμαστε πάλι του χρόνου με το χέρι ανοικτό και πάλι να έχουμε τα προβλήματα με τις αυξημένες τιμές των ζωοτροφών. Γιατί δεν πιστεύω ότι οι τιμές, για παράδειγμα της σόγιας που είναι κύρια πρωτεϊνούχος ζωοτροφή, ξαφνικά του χρόνου θα κατρακυλήσουν. Πάλι υψηλές θα είναι βλέποντας τη διεθνή ζήτηση. Ζητήσαμε λοιπόν από φέτος να μας επιτρέψουν -αυτή την προσπάθεια που κάνουμε να καλλιεργήσουμε δικά μας όσπρια, δικά μας ψυχανθή και για το τραπέζι του καταναλωτή και για ζωοτροφές- να παράξουμε δικά μας με ειδική δράση, να επιτρέψουν την ενίσχυση των ψυχανθών, όπως κάναμε λίγα χρόνια πριν όπου έγινε ειδική δράση για την ενίσχυση των ενεργειακών φυτών.
Στις ορεινές περιοχές της χώρας δώσαμε για ενίσχυση την εξισωτική αποζημίωση σχεδόν μόλις αναλάβαμε τα καθήκοντά μας. Γιατί αυτά είναι και δικά μας χρήματα και δόθηκαν ακριβώς γι’ αυτό το λόγο. Να ενισχύσουν τις μειονεκτικές περιοχές της χώρας μας, ορεινές και νησιώτικες.
Το κοινωνικό «πρόσωπο» του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων
Είναι σημαντικό το έργο που κάνουμε, αυτό το κοινωνικό κομμάτι του υπουργείου. Έχουν ολοκληρωθεί οι διαγωνισμοί για την επισιτιστική βοήθεια. Θα δώσουμε τρόφιμα αξίας 23,5 εκατ.€ σε περίπου 740.000 δικαιούχους. Πρόκειται για πέντε βασικά είδη διατροφής. Για πρώτη φορά ελαιόλαδο, φέτα ΠΟΠ, γραβιέρα, ρύζι και μακαρόνια. Εμείς κάνουμε τους διαγωνισμούς, έχουν οριστεί οι εταιρείες που θα τα διανείμουν, θα μοιράσουν 10.500 κιλά τροφίμων. Οι διαγωνισμοί ξεκίνησαν το 2010, ένεκα της κρίσης. Επιπλέον να προσθέσω ότι ήδη, από τώρα, εγκρίθηκε το πρόγραμμα και για το 2013 και μάλιστα είναι και αυξημένο. Του χρόνου θα μοιράσουμε τρόφιμα αξίας 25,5 εκατομμυρίων ευρώ.
Τους δικαιούχους δεν τους επιλέγουμε εμείς. Συνεργαζόμαστε με κοινωνικούς εταίρους, οι οποίοι γνωρίζουν τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη, τους ξέρουν οι υπηρεσίες της πρόνοιας, οι κατά τόπους ενώσεις ανέργων, οι ενορίες, μας δίνουν λοιπόν μια λίστα και μας λεν σε αυτό το ΚΑΠΗ θα πάτε και αυτά τα 20 άτομα είναι που δικαιούνται να πάρουν τρόφιμα. Σε αυτό το συσσίτιο θα πάτε και αυτά είναι τα 80 άτομα, στα οποία θα δώσετε τα τρόφιμα. Σε αυτήν την πολύτεκνη οικογένεια θα πάτε να δώσετε τροφή. Γι’ αυτό και παρατηρούνται μικρές καθυστερήσεις. Μόλις οι εταίροι μας δώσουν τη λίστα θα την παραδώσουμε στις εταιρείες ώστε να μοιράσουν τα τρόφιμα.
Όπου «πατήσαμε» στην ποιότητά μας ανέβηκαν κατακόρυφα οι εξαγωγές
Η αλλαγή αυτή και η τάση έχει αρχίσει ήδη να φαίνεται. Όπου «πατήσαμε» στην ποιότητά μας, όπου «πατήσαμε» στα εξαιρετικά προϊόντα –δέστε τις εξαγωγές κρασιού και τις εξαγωγές ελαιόλαδου, τις εξαγωγές της κομπόστας ροδάκινου- όπου κάναμε στοχευμένες παρεμβάσεις σε αυτό που πραγματικά θέλει η αγορά και επενδύσαμε στην ποιότητα ανέβηκαν κατακόρυφα οι εξαγωγές. Για παράδειγμα οι εξαγωγές κρασιού τα τελευταία δύο χρόνια ανέβηκαν κατά 24% και η εξαγωγή ελαιόλαδου στην Κίνα, 100% μέσα σε ένα χρόνο, είχαμε μεγάλη αύξηση στις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων και στη Γερμανία, ενώ στη Ρωσία και δευτερευόντως στην Ουκρανία όπου κάναμε στοχευμένες δράσεις για την εξαγωγή κονσερβοποιημένων ροδάκινων, μέσα σε λίγους μήνες κατακτήσαμε την πρώτη θέση εκτοπίζοντας πολύ φθηνότερα προϊόντα που ήταν κινέζικα. Να λοιπόν που αν δώσουμε έμφαση στην ποιότητα και την εξωστρέφεια να προσέξουμε και τα «παρακάτω» βήματα όπως της τυποποίησης, του σωστού προϊόντος, τα φυτοφάρμακα που αναφέρατε κι εσείς …
Είπαμε ότι δεν πάμε να προωθήσουμε τα πάντα στη Ρωσία. Πιο μεγάλη πιθανότητα να πετύχει έχει η προώθηση των κονσερβοποιημένων ροδάκινων και στην Ανατολική Ευρώπη η προώθηση των κονσερβοποιημένων κόκκινων πιπεριών. Στην Αμερική δίνουμε μάχη αυτή τη στιγμή για την φέτα και το ελληνικό γιαούρτι. Αυτή είναι η στοχευμένη μας αγορά.
Για τον έλεγχο στις Τριτοβάθμιες οργανώσεις: «Δεν θα αφήσουμε τίποτα στο σκοτάδι»
Για να γίνει γρήγορα ο έλεγχος εγώ ο ίδιος έδωσα εντολή και σχηματίστηκαν τρεις επιτροπές και όχι μόνο μια διμελής, η οποία πότε θα πάει στην ΠΑΣΕΓΕΣ, πότε θα τελειώσει εκεί τον έλεγχο να πάει στη ΣΥΔΑΣΕ, πότε θα τελειώσει εκεί να πάει στη ΣΥΔΑΣΕ και ούτω καθεξής. Έκανα τρεις διαφορετικές για να τελειώσουν γρήγορα. Και οι τρεις εργάζονται και θέλω να πιστεύω ότι σύντομα θα έχουμε τα αποτελέσματα των ελέγχων για αυτές τις λεγόμενες Τριτοβάθμιες οργανώσεις. Έχω πει ότι εφόσον τελειώσουν θα πάνε και στις Ενώσεις των Γεωργικών Συνεταιρισμών και στους Πρωτοβάθμιους Συνεταιρισμούς. Πρόθεσή μας είναι να μη μείνει τίποτα στο σκοτάδι. Εκεί υπάρχουν πολύ μεγάλα προβλήματα, πολύ μεγάλα ανοίγματα, πολύ μεγάλα ελλείμματα. Ακούς μια Ένωση να χρωστάει 50 εκατ.€, άλλη 70 εκατ. €. Θα γίνει έλεγχος θα επεκταθεί και στους Πρωτοβάθμιους, αλλά και στα άτομα, ακόμη και στους ανθρώπους που πήραν μια επιδότηση θα ελέγχεται. Ειδικά τώρα με το ψηφιακό σύστημα που στήσαμε στον οργανισμό πληρωμών τον ΟΠΕΚΕΠΕ και χάρις σε αυτήν τη ψηφιοποίηση καταφέραμε να δώσουμε και τόσο έγκαιρα τις επιδοτήσεις. Επίσης, για παράδειγμα, εντοπίσαμε περιπτώσεις δικαιούχων που λάμβαναν επιδοτήσεις ενώ είχαν αποβιώσει, κάνοντας διασταυρωτικούς ελέγχους και με τα στοιχεία του ΚΕΠΥΟ του Υπουργείου Οικονομικών. Δεν θα αφήσουμε τίποτα στο σκοτάδι. Είναι οι καιροί δύσκολοι, τα χρήματα πρέπει να πιάνουν τόπο. Είναι η τελευταία μας ευκαιρία να τα αξιοποιήσουμε σωστά και να βγούμε από αυτό το αδιέξοδο. Να διευκρινήσω ότι οι Οργανώσεις αυτές δεν επιδοτούνται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Δεν βγαίνει από τον τακτικό μας προϋπολογισμό κάτι ώστε να πει ο εκάστοτε Τσαυτάρης κάποια στιγμή «το κόβω και δεν το δίνω». Οι γεωργοί πληρώνουν μέσω του ΕΛΓΑ, μέσω των ασφαλιστικών τους εισφορών, όπως εξάλλου γίνεται και με τις άλλες τριτοβάθμιες οργανώσεις εργαζομένων. Ο ΕΛΓΑ λοιπόν δίνει σε αυτές τις Οργανώσεις. Αν λοιπόν οι γεωργοί συμφωνήσουν και η βούληση της κυβέρνησης είναι αυτή, αυτά τα χρήματα που δίνουν αντί να πάνε προς τις Τριτοβάθμιες Οργανώσεις, πάνε προς τους πολίτες ή σε οποιοδήποτε κοινωνικό έργο, αυτό είναι δικό τους θέμα να το αποφασίσουν. Αυτό μένει να τροποποιηθεί γιατί αυτήν την ώρα ο Νόμος όπως είναι ορίζει ότι οι αγρότες πληρώνουν μέσω του ΕΛΓΑ τη συνεισφορά τους προς τις Τριτοβάθμιες Οργανώσεις και ο ΕΛΓΑ τα δίνει στην ΠΑΣΕΓΕΣ, στη ΣΥΔΑΣΕ και τη ΔΥΣΑΣΕ.
Σε ότι αφορά στη δημοσιοποίηση των ονομάτων των δικαιούχων και των ποσών που έλαβε ο καθένας, υπήρξε η πρόθεση, αλλά οι Γερμανοί αγρότες προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, υποστηρίζοντας ότι αυτά είναι προσωπικά δεδομένα. Χθες λοιπόν στο Συμβούλιο Υπουργών συζητήθηκε το εξής: η Κοινότητα πρότεινε, αλλά εξακολουθεί να είναι πρόταση της Κομισιόν, δεν έχει πάρει ακόμα απόφαση το Συμβούλιο, ούτε έχει νομοθετηθεί να δίδονται τα στοιχεία των ομάδων στις οποίες δόθηκαν τα χρήματα, για παράδειγμα στο χωριό αυτό ή σε αυτόν το Συνεταιρισμό ή σε αυτήν την ομάδα αγροτών δόθηκαν τόσα χρήματα να μη δοθούν όμως συγκεκριμένα στοιχεία πολιτών.
Τάση επιστροφής των νέων στη γεωργία
Στους Νέους Αγρότες έχουμε δώσει επιδοτήσεις. Υποστηρίξαμε 10.000 νέους αγρότες, να ξεκινήσουν τις επιχειρήσεις τους. Άρα μιλάμε για μεγάλα νούμερα και σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία αυξήθηκε 7% η απασχόληση των ανθρώπων στη γεωργία. Όσο είχε πέσει τα προηγούμενα 5 χρόνια, ανέβηκε μέσα σε 3-4 μήνες. Η αγροτιά είναι μια μεγάλη δεξαμενή απασχόλησης και μπορεί να απασχολήσει μεγαλονούμερα χεριών.
Υπάρχουν 2 λόγοι που τα παιδιά στρέφονται πλέον στις Γεωπονικές Σχολές. Ο ένας είναι γιατί θα έχει μια σίγουρη δουλειά. Ο δεύτερος λόγος, που με εντυπωσίασε εμένα, είναι γιατί οι δουλειές αυτές έχουν μια δημιουργικότητα και στα παιδιά αρέσει να βάζουν και τα χέρια τους και το μυαλό τους για να παράξουν κάτι. Αυτό σημαίνει ότι είναι επιλογή τους και δεν βρέθηκαν τυχαία εκεί.
Έτσι λοιπόν, δώσαμε 10.000 ενισχύσεις στους νέους να ξεκινήσουν τις επιχειρήσεις τους με το πρόγραμμα για τους Νέους Αγρότες. Εμείς ως Υπουργείο «τους πιάνουμε από το χέρι» αυτούς τους ανθρώπους γιατί δεν θέλουμε να απογοητευτούν, αλλά να τους δείξουμε ότι παρά τις δυσκολίες, τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο. Θέλουμε να τους δείξουμε τον τρόπο, μια φορά μαζί και όχι να ξεκινήσουν μόνοι τους και να τα βρουν δύσκολα.
Θέλω όμως να μη ξεχνάμε και την κτηνοτροφία όπου είναι ένας αδύναμος κρίκος και είναι ευκολότερο να πάρουν 5 κατσίκια και 10 πρόβατα . Είναι κάτι που με πονάει, μια χώρα που θέλει να λέγεται αγροτική να βάζει 2 δις € το χρόνο για την εισαγωγή βόειου κρέατος. Ένας από τους τρόπους να πάρουμε πολλά χρήματα από την νέα ΚΑΠ είναι να αξιοποιήσουμε τους βοσκοτόπους μας. Αυτός είναι ένας σημαντικός πόρος, εισροή για την κτηνοτροφία, εφόσον θεωρηθεί σαν τέτοιος, η χώρα μας θα πάρει χρήματα της τάξεως των 4 δις ευρώ, μόνο αν καταφέρει να διαχειριστεί σωστά τους βοσκοτόπους. Με τους βοσκοτόπους μιλάμε για μια πιο καλή κτηνοτροφία, πιο εκτατική. Μιλάμε για ποιοτικό κρέας, πιο ανταγωνιστικό. Στην Ε.Ε. δεν θέλουν να ξέρουν αν βόσκουμε «σ’ αυτή την πλαγιά», θέλουν να ξέρουν ότι αυτός ο βοσκότοπος με αυτές τις γεωγραφικές ενδείξεις έχει δοθεί μ’ ένα επιχειρησιακό πρόγραμμα.
Θέλω να σας πω πόσο διορατικοί ήταν κάποιοι άνθρωποι στο παρελθόν, όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Ξέρετε πως κερδίσαμε τη μάχη των σπόρων στο παρελθόν; Γιατί όλος ο κόσμος μιλούσε για το ελληνικό βαμβάκι, που θυμηθείτε ότι αποτέλεσε τη βάση μιας ολόκληρης βιομηχανίας, είτε λέγεται εκκοκκιστήριο, είτε κλωστοϋφαντουργία; Γιατί ένας Βενιζέλος είπε ότι δεν κερδίζεις αυτές τις μάχες αν δεν κάνεις ένα Ινστιτούτο Βάμβακος στη Σίνδο, δε φωνάζεις τους κορυφαίους ανθρώπους που είχε τότε ο κόσμος, ελληνικής καταγωγής, όπως τον αείμνηστο καθηγητή Χρηστίδη από το Cambridge, τους έδωσε 100-200 άτομα και τους είπε ότι «θα δουλεύετε μόνο για το βαμβάκι». Το ίδιο έκανε και στη Δράμα για το Ινστιτούτο Καπνού κι έτσι όλος ο κόσμος μίλαγε για τον ελληνικό καπνό, το ίδιο για τα όσπρια στη Λάρισα, το ίδιο για τα οπωροκηπευτικά στην Κρήτη.
Ο θεσμός των «Farmers’ Market» και στην Ελλάδα
Τα Farmers Market, εγώ τα έζησα στην Αμερική όπου είχαν γίνει θεσμός, όπου κάθε Σάββατο ο παραγωγός είχε τη δυνατότητα σε κάποιο μέρος της πόλης να πάει να δώσει κατευθείαν τα προϊόντα του στους καταναλωτές, χωρίς μεσάζοντες. Οι Αμερικάνοι πήγαν το θεσμό αυτό ένα βήμα πιο πάνω, και κατά τη γνώμη μου, ήταν και πιο σωστός. Επειδή το κόστος παραγωγής για τον αγρότη ήταν υψηλό, υπέδειξε στον καταναλωτή και στην οικογένειά του που βρισκόταν το χωράφι του και τους πρότεινε να πάνε να μαζέψουν μόνοι τους τα προϊόντα, έτσι ώστε να τα πάρουν ακόμα πιο φτηνά.
Θα κάνουμε 3 πιλοτικά farmers’ market γιατί δεν έχουμε και την εμπειρία, σε όλο τον άξονα της Ελλάδας. Στην Κρήτη, στη Στερεά και στη Βόρεια Ελλάδα. Μέχρι το τέλος του έτους θα τα στήσουμε για να δούμε πώς θα λειτουργήσουν και να δούμε τις δυσκολίες. Δεν θα έχουν «αντίπαλο» τις Λαϊκές γιατί θα λειτουργήσουν μόνο το Σάββατο και δεν θα πωλούν τα πάντα. Θα είναι μόνο ο ντόπιος παραγωγός που θα πουλάει τα προϊόντα του. Ουσιαστικά «θεσμοθετείται» το Κίνημα της Πατάτας.
«Ενώσεις εισπράττουν 35 ευρώ συν τον ΦΠΑ για την ενεργοποίηση της ενιαίας ενίσχυσης, ενώ επιδοτούνται»
Όλες οι Ενώσεις που βοηθούν τους αγρότες να κάνουν τις δηλώσεις τους παίρνουν κάποια χρήματα μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ. Κάποιες Οργανώσεις όμως λένε ότι όταν έρχεται ένας γεωργός στην πόρτα μας του δίνουμε κι άλλες συμβουλές. Τους είπα, να τιμολογήσουν αυτές τις συμβουλές γιατί δεν μπορεί από τη μια περιοχή στην άλλη να υπάρχουν οικονομικές διαφορές. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι συμβουλές και καλό είναι να μη γίνεται. Εμείς επιτρέπουμε στους ίδιους τους γεωργούς να μπουν στο διαδίκτυο και να κάνουν τη δήλωση τους, στέλνουμε εμείς συμπληρωμένη τη δήλωσή τους και αν τη βρουν σωστή να την υπογράψουν και να τελειώνουν ή να πάνε σ’ έναν ελεύθερο γεωργικό σύμβουλο και να τους βοηθήσει. Στόχος μας είναι να τελειώσει αυτό και να τη φτιάχνουν οι άνθρωποι μόνοι τους. Ζητούμε από την Ε.Ε. για να απλοποιηθούν αυτές οι διαδικασίες, να μη κάνει κάθε χρόνο ο γεωργός δήλωση αφού την έχει κάνει μια φορά και δεν υπάρχουν αλλαγές. Όπως κάνουμε με το Ε9 που δηλώνουμε μόνο την αλλαγή.
