Κάποιος για να ξεκινήσει την ενασχόλησή του με τη γεωργία αλλά πάνω απ’ όλα πρέπει να καταλάβει ότι μόνος του δεν πρόκειται να καταφέρει τίποτα, τονίζει ο Ντίνος Μπλιάτσιος, ο άνθρωπος, ο γεωπόνος, ο σύμβουλος, που έχει βάλει θεμέλια, µέχρι στιγμής, σε περισσότερες από 100 συνεταιριστικές οργανώσεις επί ελληνικού εδάφους. Μάλιστα, όπως ο ίδιος συμπληρώνει «αυτοί που όταν ψιλοβρέχει βγαίνουν από το σπίτι τους και μυρίζουν με απίστευτη ευχαρίστηση τις πρώτες σταγόνες στο χώρα, αυτοί ναι, μπορούν να αγαπήσουν τη γεωργία».
Πρώτα ΠΑΣΟΚ και µετά γεωπόνος. Τι θυµάστε από εκείνη την εποχή;
Πρώτα φοιτητής στη Γεωπονική της Θεσσαλονίκης το φθινόπωρο του 1974 και µετά ΠΑΣΟΚ. Εκείνη η εποχή θα αποτελέσει για µένα, αργότερα στα γεράµατα, αιτία έκδοσης ενός βιβλίου. Θυµάµαι: ∆ράση – Συµµετοχή – Αποτελέσµατα. Μια παρέα φτιάξαµε το πρώτο Καταστατικό των φοιτητών Γεωπονίας µετά τη δικτατορία. Φτιάξαµε και καθιερώσαµε τις 5 (αργότερα 7) κατευθύνσεις στη Γεωπονική Σχολή κ.λπ. Πολλοί συµφοιτητές από το Πανεπιστήµιο της Θεσσαλονίκης εκείνης της εποχής πέρασαν από πολλές κυβερνητικές καρέκλες τα τελευταία 40 χρόνια.
Ωστόσο, η καριέρα σας άρχισε από την ΚΥ∆ΕΠ. Με µέσον;
Η καριέρα µου άρχισε από την ΕΒΖ ως εποχιακός γεωπόνος στην παραλαβή ζαχαρότευτλων. Μετά στο Κέντρο Εκπαίδευσης Ενηλίκων Νοµαρχίας Λάρισας και το 1983 στην ΚΥ∆ΕΠ. Με µέσον; Τι ερώτηση είναι αυτή; Γινόταν κι αλλιώς;
Πώς βλέπατε τότε αυτή την οργάνωση; ∆εν θα ήµασταν καλύτερα αν λειτουργούσε ακόµη;
Τότε τη βλέπαµε ως το µοναδικό εργαλείο ανάπτυξης και επιβίωσης του πρωτογενούς τοµέα. ∆ε νοµίζω όµως ότι όπως λειτουργούσε θα βελτίωνε την κατάσταση στη χώρα. Λειτουργούσε ως ένας κρατικός φορέας. Εξάλλου δεν ήταν τυχαίο που την ονόµασαν ΚΥ∆ΕΠ (Κεντρική Υπηρεσία ∆ιαχείρισης Εγχώριων Προϊόντων). ∆εν ξέρω πόσοι Έλληνες αγρότες ήξεραν ότι ήταν συνεταιριστική επιχείρηση και όχι κρατική. Φυσικά µοίρασε χρήµατα στους Έλληνες αγρότες, γέµισε την Ελλάδα µε σιλό, ξηραντήρια κ.λπ. Όχι, όχι, όχι άλλο κράτος πλέον!
Μετά σύμβουλος εξ ανάγκης;
Όχι εξ ανάγκης, αλλά εξ επιλογής! Συµµετείχα για πολλά χρόνια στο Συµβούλιο των Εργαζοµένων της ΚΥ∆ΕΠ. Όταν φάνηκε το τέλος, µε έντονες κοινωνικές σχέσεις, πείσαµε τους τότε κυβερνώντες να περάσουν µεταµεσονύχτια τροπολογία στη Βουλή που έλεγε ότι για την οικονοµική τραγική πορεία της ΚΥ∆ΕΠ ευθύνεται το Κράτος, γι’ αυτό και αφού θα κλείσει, οι εργαζόµενοί της θα απορροφηθούν στο δηµόσιο. Εκτός εάν κάποιοι θέλουν να αποχωρήσουν, τότε αυτοί παίρνουν µια µικρή αποζηµίωση και φεύγουν. Από τους 1.100 εργαζόµενους στην ΚΥ∆ΕΠ οι 1.030 πήγαν στο δηµόσιο και σήµερα το 80% είναι συνταξιούχοι. Οι 70 που αποχωρήσαµε είµαστε ακόµα στη µάχη.
Αυτός ο ρόλος δεν έχει πάει άσχηµα. Πόσες οργανώσεις έχετε θεµελιώσει;
Το συγκεκριµένο ρόλο τον επέλεξα γιατί µέσα από τα 10 χρόνια στην ΚΥ∆ΕΠ και ως µέλος του ∆.Σ. της ΟΣΕΓΟ, της Οµοσπονδίας Σωµατείων Εργαζοµένων Γεωργικών Οργανώσεων της χώρας, είχα δει και ζήσει τα προβλήµατα όλων των συνεταιριστικών οργανώσεων της χώρας. Είχα πλέον και τις αγωνίες µου και τα όνειρά µου. Τα όνειρά µου προσπάθησα και προσπαθώ να τα κάνω πράξη. Εγώ και οι συνεργάτες µου έχουµε βάλει θεµέλια σε πολλές οργανώσεις, σε πάνω από 100.
Ποιες ξεχωρίζετε για το δρόµο που πήραν και ποια θα µπορούσαµε να πούµε ότι είναι η αδυναµία σας;
Κοιτάξτε, εκείνες οι οργανώσεις στις οποίες έχω αδυναµία και καµαρώνω για την πορεία τους είναι αυτές που δεν έγιναν για την επιδότηση, αλλά από επιλογή των µελών. Σαφώς και η επιδότηση δεν είναι κακή, αλλά εάν κάνει κάποιος κάτι µόνο για την επιδότηση, όταν τελειώνει, τότε τελειώνει και η οργάνωση. Αδυναµία έχουµε σε όλους τους συνεργάτες µας, ανάλογα µε τα προβλήµατά τους.
Λέτε συχνά, «µόνος σου δεν πας πουθενά». Μήπως όµως και µαζί «δεν το… τρώµε εύκολα;»
Ένας άνθρωπος που ζει και εργάζεται στη φύση, δεν µπορεί παρά να µάθει απ’ αυτή. Βλέποντας τα θαύµατα που κάνουν µαζί οι µέλισσες ή µια οµάδα µυρµηγκιών, δεν είναι δυνατόν να πιστέψεις ότι µόνος σου θα καταφέρεις κάτι. Τα τελευταία χρόνια στη Θεσσαλία τα καλοκαίρια, έχουµε πολύ µεγάλες ζηµιές στις καλλιέργειες από τα αγριογούρουνα. Προχτές, σε ένα περιφραγµένο κτήµα µε ηλεκτροφόρα σύρµατα, ένα κοπάδι έφτασε κοντά. Όταν διαπίστωσαν ότι υπάρχουν ηλεκτροφόρα σύρµατα, έτρεξε µπροστά ο αρχηγός, που µπορεί να τραυµατίστηκε λίγο, άνοιξε όµως το δρόµο για ολόκληρο το κοπάδι που πέρασε και έφαγε το καλαµπόκι. Ε, εάν εµείς δεν µπορούµε να λειτουργήσουµε όπως αυτά, ας µείνουµε νηστικοί.
Ίσως ένα πιο χαλαρό πλαίσιο συνεργασιών, θα δούλευε καλύτερα;
Ο βαθµός χαλαρότητας ή όχι στις συνεργασίες, ιδιαίτερα στον πρωτογενή τοµέα, πρέπει να αποφασίζεται από τους συµµετέχοντες. ∆υστυχώς όµως η χώρα µας πρωτοτυπεί και εδώ, αφού είναι από τις ελάχιστες στον πλανήτη που και για τις συνεργατικές δράσεις στον πρωτογενή τοµέα έχει ειδικό νόµο, ο οποίος φυσικά κάθε χρόνο αλλάζει.
Η σχέση σας µε τον κάµπο; Αισθάνεστε λίγο και σαν σύγχρονος Μαρίνος Αντύπας;
Η σχέση µε τον κάµπο είναι σχέση ζωής. Μεγάλωσα µέσα στις κινητοποιήσεις, µέσα στις απίθανες σκηνές του εορτασµού του Κιλελέρ, µέσα στα καθηµερινά προβλήµατα του αγρότη και κτηνοτρόφου όλης της Ελλάδας. Από τον Έβρο µέχρι την Κρήτη, από τις Πρέσπες έως τη Σάµο. Ο Μαρίνος Αντύπας είναι και θα παραµείνει στην ιστορία για τη δράση του. Ο Ντίνος Μπλιάτσιος είναι σε άλλη εποχή, σε άλλα προβλήµατα.
Κάµπος, είναι οι άνθρωποι;
Φυσικά η κάθε περιοχή της απίθανης χώρας µας χαρακτηρίζεται µε τα καλά και άσχηµα των ντόπιων κατοίκων της. Και από κάθε γωνιά της Ελλάδας τα καλά της παραδείγµατα, είναι παραδείγµατα ζωής.
Όµως, πολλά τσίπουρα, βοηθάει αυτό στην παραγωγικότητα;
Τα τσίπρα (έτσι τα λέµε στη Λάρισα), όταν είναι µε µέτρο, βοηθούν στην κοινωνικοποίηση, στη συµµετοχή. Τα WiFi, τα µοναχικά tablets κ.λπ. δεν βοηθούν, οδηγούν στη µοναξιά, στην αποξένωση, στο ότι «όλοι οι άλλοι φταίνε εκτός από εµένα».
Επίσης, πολλές επιδοτήσεις, µήπως κι αυτές µας χαλάνε;
Σε κάθε περιοχή της Ελλάδας που πάω, λένε πάντα «εµείς εδώ παίρνουµε λίγες επιδοτήσεις, οι άλλοι να δείτε πόσες παίρνουν». Οι επιδοτήσεις δεν είναι κακές, η κακή διαχείρισή τους είναι καταστροφική.
Από την εµπειρία σας, ποιοι γίνονται καλοί στο επάγγελµα;
Αυτοί που το αγαπούν, αυτοί που όταν ψιλοβρέχει βγαίνουν από το σπίτι και µυρίζουν µε ευχαρίστηση τις σταγόνες στο χώµα. Οι άλλοι δεν έχουν προοπτική.
Υπήρξαν φορές που αποτρέψατε ανθρώπους από το να ασχοληθούν;
Πάρα πολλές. Ιδιαίτερα όταν την επιλογή δεν την κάνουν αυτοί, άλλα οι συνταξιούχοι γονείς τους. Ε, δεν θα γίνουν ποτέ καλοί ούτε αγρότες, αλλά ούτε σε κανένα άλλο επάγγελµα που επέλεξαν οι γονείς.
Χρειάζονται γράµµατα για να γίνεις καλός αγρότης;
Χρειάζεται πίστη στον εαυτό σου, χρειάζεται υπερηφάνεια και θέληση.
Τι χρειάζεται για να ξεκινήσεις, κτήµατα, γνώση, κεφάλαιο, µεράκι;
Χρειάζεται εντελώς ανάποδα από το ερώτηµα: Μεράκι, κτήµατα, γνώση, κεφάλαιο.
Γεωργός ή κτηνοτρόφος;
Είναι το ίδιο. Όµως ο κτηνοτρόφος είναι πιο απαιτητικό επάγγελµα σε χρόνο, µεράκι, διάθεση. Εάν η µυρουδιά των ζώων σε απωθεί, άλλαξε επάγγελµα.
Τι λέτε στα παιδιά που αυτές τις µέρες καταθέτουν για Νέοι Γεωργοί;
Εάν έρχονται µε τους γονείς τους, διώχνω τους γονείς και ζητάω να επανέλθουν µόνοι τους. Εάν ο νέος το επιλέγει γιατί του αρέσει, τότε θα του φτιάξω το φάκελο. Εάν θέλει να γίνει νέος αγρότης για την επιδότηση, ας πάει αλλού.
Πώς βλέπετε την ΕΕ γεωργικά; Πολύ µπροστά σε σχέση µε µας, όµως πολύ πίσω σε σχέση µε τις ΗΠΑ…
Η ευρωπαϊκή γεωργία είναι άλλη, η αµερικανική άλλη, η κινεζική άλλη κ.λπ. Όµως στην Ευρώπη πρέπει να καταλάβουµε πως άλλη είναι η γεωργία των βόρειων χωρών και άλλη των νότιων. Εµείς πρέπει να σχεδιάσουµε µαζί µε τους Νότιους, τι µας ενώνει, τα προβλήµατα.
Πώς φαντάζεστε την ελληνική γεωργία µετά από 100 χρόνια; Θα έχει γεµίσει ο κάµπος ροµπότ και drones;
∆εν ξέρω εάν ο κάµπος θα έχει ανθρώπους ή θα είναι έρηµος. Εάν συνεχίσει να έχει παραγωγούς, τότε και η χρήση της τεχνολογίας θα είναι κυρίαρχη.
Μήπως τελικά µαταιοπονούµε µε τη γεωργία; Αν τα βλέπαµε όλα σαν οικόπεδα;
Για να έχουν αξία τα οικόπεδα, πρέπει να υπάρχουν άνθρωποι, πιθανοί αγοραστές, πιθανοί χρήστες. Για να υπάρχουν αυτοί, θα πρέπει να έχουν να φάνε: Πατάτες, ντοµάτες, ψωµί, κρέας κ.ο.κ. Άρα;
Φταίει η πολιτική, η γραφειοκρατία ή µήπως η εν γένει αδράνεια;
Φταίει η αδράνειά µας που αφήνει τους πολιτικούς να δηµιουργούν τη γραφειοκρατία και να µην ελέγχονται. Η χώρα µας έχει τη µεγαλύτερη γραφειοκρατία του πλανήτη. Π.χ. ο µέσος αγρότης καταθέτει στο κράτος σε όλη την παραγωγική του ζωή πάνω από 1.000 φορές φωτοτυπία της ταυτότητάς του, που δεν έχει αλλάξει ποτέ. Ας σηκωθούµε από τις καρέκλες µας, το καφενείο, το κινητό, την τηλεόραση και ας δράσουµε µαζί τώρα.
Θα ήταν χρήσιµα περισσότερα σχολεία για γεωργούς;
Είναι απαραίτητα περισσότερα σχολεία που να διδάσκουν τη συµµετοχή, τη δράση, την οµαδικότητα σε όλους τους συνανθρώπους µας. Η γεωργία ή οποιοδήποτε άλλο επάγγελµα εάν δραστηριοποιείται µε µοναχικότητα δεν έχει ζωή.
Σ’ αυτή την περίπτωση, ο θείος Ντίνος θα ήταν επίτιµος διδάκτωρ;
Στην περίπτωση της προσπάθειας βιωµατικής διδασκαλίας για τα αποτελέσµατα των κοινών δράσεων θέλω να συµµετέχω και το κάνω. Και είµαι φυσικά στη διάθεση σε όποια οµάδα µε καλέσει να το κάνω. Μόνος του κανένας δεν µπορεί να κάνει τίποτε. Μαζί µπορούµε να κάνουµε θαύµατα.
