Τα βιολογικά πληρώνονται από την αγορά

Συναντήσαµε τον έµπειρο καλλιεργητή βιολογικών µήλων, ροδάκινων και κηπευτικών, από την Άρνισσα της Πέλλας, στο πρόσφατο 1ο Συνέδριο Βιολογικής Κτηνοτροφίας και Γεωργίας στο Παρανέστι ∆ράµας και µας εξήγησε ότι η βιολογική γεωργία ενέχει πολλές και µεγάλες δυσκολίες, συγκριτικά µε τη συµβατική, µε χαµηλότερες αποδόσεις στο χωράφι και πολλές ασθένειες ή φυσικούς εχθρούς, στους οποίους πλέον έχει προστεθεί κι η κρίση, η οποία έχει οδηγήσει σε µείωση της κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων έως 30%-40% και σε απώλεια πελατών, από τους «πάγκους» των παραγωγών, σε ποσοστό 10%-20%. Στον αντίποδα βέβαια, σηµειώνει ο κ. Μπόγιας, τα βιολογικά προϊόντα απολαµβάνουν και καλύτερη τιµή, περί τα 50-60 λεπτά το κιλό, µεσοσταθµικά, καθώς ενσωµατώνουν υπεραξία σε σχέση µε τα αντίστοιχα φρουτοκηπευτικά συµβατικής καλλιέργειας
Με πάνω από 10 χρόνια εµπειρίας που κουβαλάτε θα είχε σηµασία να µας πείτε κατά πόσο τα βιολογικά προϊόντα πιάνουν καλύτερες τιµές. Ενσωµατώνουν αυτό που έχουµε συνηθίσει να λέµε υπεραξία στην αγορά;Φυσικά και υπάρχει υπεραξία στα βιολογικά. Αρκεί να σας αναφέρω ότι το συµβατικό µήλο που είναι κι ο µεγαλύτερος όγκος της παραγωγής της Άρνισσας, πωλείται στη λαϊκή σε µια τιµή που κυµαίνεται από 0,80 έως 1,20– 1,30 ευρώ τή µεσοσταθµικά στα 1,10 ευρώ , ενώ το βιολογικό κινείται από 0,70 έως και 2 ευρώ. Στο ράφι του µανάβικου ή των σούπερ µάρκετ το βιολογικό µήλο µπορεί να πιάσει και 3 ή 3,30 ευρώ, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις υπεισέρχεται και ενδιάµεσος κρίκος, ο έµπορος, ο οποίος, αν το προϊόν έχει µια τρυπούλα ή είναι ελαφρώς χτυπηµένο, θα σου πει «βγάλε ένα ποσοστό της παραγωγής ως φύρα». Γι’ αυτό νοµίζω εµείς στις λαϊκές, που τα διαθέτουµε µόνοι µας, είµαστε σε καλύτερη µοίρα
Θα έχετε ακούσει πως µε το νέο ΠΑΑ, από τις αρχές του 2016, θα ξεκινήσουν να δίδονται και πάλι επιδοτήσεις στις δενδρώδεις καλλιέργειες. Τι νοµίζετε ότι θα γίνει διότι έχει παρατηρηθεί ιστορικά πως όταν παύει να δίνεται το πριµ για βιοκαλλιεργητές, τότε η παραγωγή και τα στρέµµατα πέφτουν κατακόρυφα…Πράγµατι ακούγεται ότι από τον Ιανουάριο θα ξαναδώσουν. Όµως οι συνειδητοποιηµένοι βιοκαλλιεργητές δεν βασίζονται στις επιδοτήσεις. Αν πάρεις τα 60-70 ευρώ ανά στρέµµα της ενίσχυσης, ίσα που καλύπτεις τα έξοδα για τον οργανισµό πιστοποίησης. Απλώς είναι ένα σπρώξιµο για να πειστεί ο αγρότης ότι θα έχει µια βοήθεια από την πολιτεία, ώστε να ξεκινήσει. Εγώ όταν άρχισα δεν υπήρχε επιδότηση, όµως είναι αλήθεια ότι µετά από 1-2 χρόνια, όταν δόθηκαν χρήµατα, ορισµένοι παραγωγοί στράφηκαν στα βιολογικά δέντρα. Βέβαια, µόλις αυτές οι επιδοτήσεις σταµάτησαν, πολλοί εγκατέλειψαν. Στην περιοχή µου, παράδειγµα, ενώ στην αρχή ήµασταν 6-7 βιοκαλλιεργητές, έχουµε αποµείνει πλέον µόνο δύο-τρεις. Αν στηριχθείς στην επιδότηση, θα αποτύχεις

Γιατί αποθαρρύνθηκαν όσοι εγκατέλειψαν το χώρο της βιολογικής καλλιέργειας;Η καλλιέργεια χωρίς τη χρήση χηµικών, ειδικά στα µηλοειδή, είναι πολύ δύσκολη. Αυτή τη στιγµή εγώ καλλιεργώ περίπου 20 στρέµµατα και η ποσότητα που παράγω είναι κοντά στο 30% της παραγωγής, την οποία θα είχα αν καλλιεργούσα συµβατικά. Είναι πολύ κάτω οι στρεµµατικές αποδόσεις. Έχουµε 3-4 βασικούς εχθρούς, µύκητες και τα έντοµα, µε βασικότερους από αυτούς την καρπόκαψα, το φουζικλάδι, τον τίγρη, τον οποίο πολλοί από τους συµβατικούς καλλιεργητές δεν τον γνωρίζουν καν, αλλά και τη µονίλια στο ροδάκινο, οι οποίοι δύσκολα καταπολεµώνται χωρίς φυτοπροστασία. Φέτος, για να καταλάβετε, περί το 50% της παραγωγής µου σε µήλα κινδύνευσα να το χάσω από την τελευταία γενιά της καρπόκαψας, η οποία έκανε µια µικρή τρύπα στο φρούτο. Ευτυχώς µε στήριξαν οι πελάτες µου.
Αναφερθήκατε στους πελάτες σας. Αλήθεια, πού εντοπίζεται η µεγαλύτερη ζήτηση για τα βιολογικά προϊόντα; Κατά βάση στα αστικά κέντρα και στην περίπτωσή µας στη Β. Ελλάδα, απευθυνόµαστε κυρίως στην αγορά της Θεσσαλονίκης για να διαθέσουµε την παραγωγή µας. Επιχειρήσαµε να στήσουµε µια λαϊκή µε βιολογικά προϊόντα και στην Αριδαία, σε απόσταση 50 χλµ. από την Άρνισσα, η οποία όµως δεν κατάφερε να κρατηθεί, διότι δεν στηρίχθηκε. Ως εκ τούτου επικεντρωνόµαστε εκεί που συγκεντρώνεται µεγάλος πληθυσµός και ο καταναλωτής είναι συνειδητοποιηµένος ως προς τις επιλογές του. ∆εν σηµαίνει δηλαδή ότι για να καταναλώσει κανείς βιολογικά προϊόντα πρέπει να είναι πλούσιος ή να έχει υψηλό επίπεδο εκπαιδευτικής κατάρτισης. Στον πάγκο της λαϊκής θα δεις να πλησιάζει κόσµος που δεν ανήκει ούτε καν στα µεσαία εισοδηµατικά στρώµατα, αλλά προτιµά να αγοράσει ένα κιλό µήλα βιολογικής καλλιέργειας, παρά να πάρει -που λέει ο λόγος- 5 κιλά συµβατικά. Γίνονται και κάποιες εξαγωγές, αλλά το παιχνίδι σε αυτό το επίπεδο το παίζουν µεγάλες εταιρείες που ψωνίζουν από παραγωγούς βιολογικά προϊόντα, καθώς και οργανωµένοι συνεταιρισµοί

Αξίζει να ασχοληθεί κανείς µε τη βιολογική γεωργία και εν προκειµένω µε τις δενδρώδεις καλλιέργειες και πόσο µπορούν να έχουν κάποιο πλεονέκτηµα οι µικρές εκµεταλλεύσεις ή συγκεκριµένες περιοχές;Κάθε περιοχή έχει την ιδιοµορφία της και το δικό της µικροκλίµα. Στην περιοχή µας είναι η λίµνη, τα βουνά, δεν έχει αέρα και γενικά προσφέρεται για τη βιολογική µηλοκαλλιέργεια. Άλλες περιοχές είναι ενδεδειγµένες για άλλα προϊόντα. Όσο για το αν µπορούν οι µικρές εκµεταλλεύσεις να είναι βιώσιµες, αυτό που έχει σηµασία κατ’ εµέ είναι όποιος επιλέξει να ασχοληθεί, να το έχει από µέσα του, ειδάλλως θα αποτύχει.

Στις λαϊκές δεν χωρούν απατεώνες Ο παράγοντας οικονοµική κρίση στη χώρα, πώς έχει επηρεάσει τα βιολογικά προϊόντα; Όσο πάµε συρρικνωνόµαστε αριθµητικά. Και εµείς ως βιοκαλλιεργητές και οι καταναλωτές, οι οποίοι προτιµούν να αγοράζουν βιολογικά προϊόντα. Η κατανάλωση έχει υποχωρήσει περίπου 30-40% σε σχέση µε τα προ της κρίσης δεδοµένα και έχουν χαθεί αντίστοιχα, γύρω στο 10-20% των πελατών µας στον πάγκο της λαϊκής

Είναι µόνο το θέµα της αγοραστικής δύναµης που ευθύνεται για τη µείωση της ζήτησης, ή µήπως έχει παίξει κάποιο ρόλο και η έλλειψη εµπιστοσύνης από κρούσµατα µε «µαϊµού» βιολογικά προϊόντα;Είχαµε κρούσµατα και στη λαϊκή, µε επιτήδειους που θέλησαν να πουλήσουν συµβατικά προϊόντα σαν βιολογικά, αλλά πιάστηκαν και τους επιβλήθηκαν αυστηρά πρόστιµα, ενώ σε περιπτώσεις υποτροπής, τους υποχρέωσαν να την εγκαταλείψουν. Θέλω να πω ότι στις λαϊκές αγορές για βιολογικά προϊόντα, επειδή συµµετέχω εδώ και δέκα χρόνια, είναι πολύ αυστηρά τα πράγµατα. Έχουµε τον εσωτερικό µας κανονισµό, έναν υπάλληλο που καταγράφει τις ποσότητες και λαµβάνει και δείγµατα. Οπότε αν υπάρχει κάποιο θέµα, µια του κλέφτη, δυο του κλέφτη, θα πιαστεί

Who is whoΟ Χρήστος Μπόγιας κατάγεται από την Άρνισσα του νοµού Πέλλας. Γεννηµένος το 1966, ο 49χρονος βιοκαλλιεργητής, διαθέτει µια φυτεία 20 στρεµµάτων µε µήλα, άλλα 11 στρµ. µε ροδάκινα, καθώς και 18 στρµ. µε βιολογικά κηπευτικά, όπως πατάτες, κρεµµύδια και ντοµάτες, ενώ για λόγους αµιψεισποράς έχει και λίγα στάρια. Πριν ασχοληθεί µε τη βιολογική γεωργία, στις αρχές του 2004, υπήρξε συµβατικός αγρότης για 15 χρόνια. Είναι παντρεµένος και πατέρας τεσσάρων παιδιών, εκ των οποίων ένα αγόρι 21 ετών, και τρεις κόρες 19, 10 και 6 ετών αντίστοιχα. Όπως µάλιστα λέει ο ίδιος, οι δυο µικρότερες κόρες είναι που δείχνουν το µεγαλύτερο ζήλο για να τον συνοδεύσουν στα χωράφια

Συνέντευξη στον Λεωνίδα Λιάμη στο περιοδικό Fresher μηνός Νοεμβρίου 2015